Inaczej być nie mogło. Z odrzuceniem stroju polskiego pozbywał się polskości. Problem ten ze szczególną niecierpliwością omawiany był w Polsce ’ w okresie utraty niepodległości i w latach następnych. Związek przyczyn i skutków nie zawsze jest jasny. Wtedy na. przykład rozpoczęcie długiej niewoli wiązano z porzuceniem polskiego ubioru. Staszic, szukający odpowiedzi na pytanie, co to jest narodowość, między główne jej cechy policzył strój narodowy. A Kajetan Koźmian, prowadzący ra-. chunki z przeszłością, w późnym wieku, i nieraz z goryczą, uważał polski ubiór za gwarancję i obroąę polskości.
